Wat is logopedie?

Door te praten en te luisteren begrijpen wij elkaar. In het dagelijks leven is het spreken onmisbaar. Om te spreken moeten wij ademen, gebruiken wij onze stembanden, keel, neus, kaken, tong en lippen. Om te kunnen spreken moeten wij ook kunnen horen, denken en begrijpen. Spreken is dus een ingewikkeld proces.
Maar logopedie is meer dan spraakles, omdat niet alleen spraakstoornissen zoals slissen, stotteren of slikken worden behandeld. Voor alle problemen die met spreken en verstaan te maken hebben, kunt u bij de logopedist terecht.

Wat doet een logopedist?

Logopedisten houden zich bezig met allerlei stoornissen op het gebied van communicatie. Goed communiceren is een middel om contact te maken met andere mensen en om informatie uit te wisselen. Door communicatiestoornissen kunnen beperkingen optreden in het sociaal-emotioneel functioneren en in het opnemen en verwerken van informatie met als mogelijk gevolg leerstoornissen.

Logopedie kent vier behandelgebieden: taal, stem, spraak, en gehoor. De grenzen van deze gebieden zijn ruim getrokken, want ook de voorwaarden voor een goede stem, spraak, taal of gehoor vallen hieronder. Daarnaast behandelen logopedisten aanverwante stoornissen zoals slik- of ademhalingsstoornissen.

De logopedist biedt therapie en advies aan mensen die problemen ondervinden bij het communiceren. Deze problemen worden onderverdeeld in aandachtsgebieden. Deze zijn:

• Stem & adem

  Een goede ademtechniek is nodig om zonder problemen te kunnen spreken. Soms lukt dit niet waardoor er klachten kunnen ontstaan. Denk hierbij aan heesheid, vermoeidheid tijdens het spreken, onstabiele stem en veranderd stemgeluid. Oorzaken kunnen van medische aard zijn, zoals bijv. stembandknobbeltjes, stembandpoliep, stembandverlamming, maar ook foutief stemgebruik.
  De logopedist geeft hierin begeleiding om deze stemklachten te verminderen of te laten verdwijnen.

  Zie voor meer info op de site van de NVLF

• Taal

  Taal zorgt ervoor dat wij met elkaar contact kunnen hebben, onze gedachten en gevoelens kenbaar kunnen maken en duidelijk kunnen maken wat we willen en denken. Voor ieder mens is taal dus een cruciaal hulpmiddel. Wanneer iemand problemen heeft met taal, staat dit een goede communicatie in de weg. Dit kan allerlei gevolgen hebben, zoals gedragsproblemen. Werken aan taal is dus werken aan een betere communicatie.

  De belangrijkste taal georiënteerde stoornissen zijn:

  de taalontwikkelingsstoornissen bij kinderen

  afasie: het verlies van taalvermogen na een hersenbloeding of beroerte, of na een hersenbeschadiging als gevolg van een ongeval, operatie of ziekte

  lees-en schrijfstoornissen: lezen en schrijven zijn, evenals horen en spreken, vormen van taal.

  Ook het meertalig opgroeien kan voor taalproblemen zorgen als er sprake is van taalzwakte.

  De logopedist begeleidt kinderen en volwassenen in het verbeteren van hun taalontwikkeling, zodat ze uiteindelijk in staat zijn zich communicatief voldoende te kunnen redden.

  Zie voor meer info de site van Kind en Taal of de NVLF
• 
• Spraak

  We spreken in zinnen die bestaan uit woorden, lettergrepen en letters. Elke letter heeft zijn eigen klank. Woorden bestaan uit verschillende klanken achter elkaar. Kinderen leren de klanken van hun ouders / opvoeders, door na te doen. Door het verkeerd uitspreken van een letter (of combinaties ervan) krijgen woorden een andere betekenis.

  Een aantal voorbeelden van spraakstoornissen:

  Slissen, dit is spreken met de tong tussen of tegen de tanden en vaak ook met een te slappe tong

  Stotteren

  Spraakontwikkelingsstoornissen (klanken weglaten of vervangen door andere klanken)

  Algemene articulatiestoornissen zoals het niet goed kunnen uitspreken van een bepaalde klank (bijvoorbeeld de r)

  Verbale dyspraxie, dit komt zowel bij kinderen voor als bij volwassenen. Dit is een stoornis in het besturen van de spraakspieren, waardoor klanken niet zo worden uitgesproken als ze zijn bedoeld. Na een hersenbloeding, een herseninfarct of een hersenbeschadiging (na een ongeval) kunnen verlammingen van de spraakspieren optreden of verbale dyspraxie ontstaan.

  Andere functies die te maken hebben met het gebruik van spieren van lippen en tong kunnen worden behandeld, denk aan:

  Eet- en drinkstoornissen, aangeboren bij kleine baby's of als gevolg van hersenziekten bij ouderen.

  Afwijkend mondgedrag zoals het zuigen op vingers of speen, nagelbijten, open mondgedrag en/ of mondademen.

  Zie voor meer info op de site van de NVLF

• Gehoor

  Voor de communicatie is het belangrijk dat het gehoor in orde is.

  Je moet:

  Horen wat een ander zegt

  Wat je zelf zegt moet worden gehoord om goed te kunnen spreken (bijvoorbeeld als voorwaarde voor articulatietraining)

  Goed kunnen luisteren: aandacht en concentratie zijn hierbij belangrijk

  Op het gehoor klanken kunnen herkennen en weten welke letter bij welke klank hoort, wat voorwaarden zijn voor het leren lezen.

  De logopedist begeleidt ook op dit gebied kinderen en volwassen, waarbij problemen optreden binnen het gehoor.

  Zie voor meer info op de site van de NVLF